Δέσπω Αθ. Λιάλιου, Συνέδριο ΜΟΔΙΠ ΑΠΘ

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ συνεδρίου «Διασφάλιση και Διοίκηση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Διοίκηση και καλές πρακτικές»

ΜΟ.ΔΙ.Π. ΑΠΘ 20/21-9-2012

http://qa.auth.gr/conference/el/presentations

·      Πολύ υψηλό το επίπεδο όλων των παρουσιάσεων

·      Έχει επιτευχθεί έργο σημαντικό με σκοπό τη διασφάλιση ποιότητας, την εσωτερική αξιολόγηση, η οποία πρέπει να γίνεται σε όλα τα επίπεδα της Ανώτατης Εκπαίδευσης.

·      Τα Πανεπιστήμια χρειάζονται αυτονομία, γιατί τα Πανεπιστήμια γνωρίζουν τί πρέπει να κάνουν (αλλά χρειάζεται πίεση πολύ δουλειά και προσπάθεια)

·      Τα Πανεπιστήμια πρέπει να έχουν όραμα, ρεαλιστική στρατηγική και εξωστρέφεια, διαδικασίες και στόχους, οι οποίοι, μέσω κριτηρίων και δεικτών, να παρακολουθούνται διαχρονικά, ωστόσο απαιτείται κτίσιμο μιας ποιοτικής κουλτούρας. Η αξιολόγηση έχει ως γενικότερο στόχο την εναρμόνιση του ευρωπαϊκού συστήματος και τη διασφάλιση ποιότητας και πιστοποίησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Συστηματικές διαδικασίες συλλογής και καταγραφής ποικίλων στοιχείων δείχνουν την πρόοδο που έχει γίνει.

·      Πρέπει να βρεθούν τρόποι για το μέλλον αυτής της γενιάς πάση θυσία

·      Ελπίδα για έξοδο από την κρίση αποτελεί η παραγωγή και μετάδοση της γνώσης

Καλές πρακτικές

·      Μοίρασμα εμπειριών, διαφάνεια και συνεργασία για τη βελτίωση σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης / έρευνας μεταξύ των Τμημάτων / Σχολών/ Ιδρυμάτων

·      Τυποποίηση διαδικασιών (ISO 9001) σε όλες τις διαδικασίες (σχεδιασμός Ολοκληρωμένων Συστημάτων Διασφάλισης Ποιότητας (ΟΣΔΠ).  Χρονοδιαγράμματα για όλα τα επίπεδα.

Έχουν χρησιμοποιηθεί και τα παρακάτω συστήματα για τις διαδικασίες της διασφάλισης ποιότητας:

o    EFQM (3 κριτήρια)

o   6 σίγμα (μείωση ατελειών)

·      Τα κριτήρια απόδοσης πρέπει να έχουν αποδοχή από όλους. Διαβούλευση με όλους για τη μείωση αντιδράσεων

·      Προσδιορισμός των προβλημάτων, εντοπισμός των αιτιών, υπόδειξη ενεργειών προς λύση. Επίσης SWOT ανάλυση.

·      Ενημέρωση και ανατροφοδότηση σε όλα τα επίπεδα (ΟΜΕΑ-ΜΟΔΙΠ)

·      Συμμετοχή ενεργή όλων των ενδιαφερόμενων, ειδικά των φοιτητών (μέσω συμμετοχής σε επιτροπές, ενημέρωσής τους για όλα και κοινοποίηση των εκθέσεων εσωτερικών και εξωτερικών αξιολογήσεων)

·      Υιοθέτηση της “Ευρωπαϊκής Χάρτας των Ερευνητών” και του “Kώδικα Δεοντολογίας στην πρόσληψη των ερευνητών”

·      Ενημέρωση για το πρόγραμμα “Mapping the application and implementation of the ESG for Quality Assurance (MAP-ESC), και ειδικότερα για το θέμα «Policy and procedures for Quality Assurance, information systems and public information”

·      Ενημέρωση για το πρόγραμμα “Examining Quality Culture: From Processes to Culture”  της EUA

·      Παρακολούθηση των αποφοίτων

·      Οι “καρδιές” των συμμετεχόντων στα Πανεπιστήμια (μέλη ΔΕΠ, φοιτητές, διοικητικοί υπάλληλοι) πρέπει να διασφαλίζουν και να αποσκοπούν στην ποιότητα και την κουλτούρα της ποιότητας

·      Χρειάζεται το κάθε Πανεπιστήμιο εσωτερική αρχή διασφάλισης της ποιότητας.  Αυτή πρέπει να παρακολουθεί “καθημερινά” και την επίτευξη στοχευμένου εκπαιδευτικού επιπέδου

·      Πρέπει να γίνεται συνέχεια αυτοκριτική, αυτορρύθμιση και αυτοβελτίωση

·      Μηχανογράφηση των γραφείων τύπου των Πανεπιστημίων

·      Δημοσιοποίηση και ανάρτηση παρουσιάσεων και ενημέρωση του Υπουργείου και της ΑΔΙΠ. Ενημέρωση, κοινοποίηση και αξιολόγηση από τους ενδιαφερόμενους των εκθέσεων των εξωτερικών αξιολογήσεων

·      Follow up των διορθωτικών μέτρων που έχουν γίνει από τα Τμήματα/Σχολές/Ιδρύματα σε σχέση με την εσωτερική και εξωτερική τους αξιολόγηση

·      Πρόσβαση στις εκθέσεις εξωτερικών αξιολογήσεων και των δεδομένων τους πρέπει να έχουν οι επιτροπές κρίσης

·      Πρόσβαση στις γενικές αξιολογήσεις των μαθημάτων θα πρέπει να έχουν οι φοιτητές

·      Πρόσληψη στα Πανεπιστήμια ερευνητών υψηλού επιπέδου (ακόμη και με Nobel)

·      Επιτροπή Ερευνητικής Στρατηγικής και Επιτροπή Στρατηγικής πενταετούς προγραμματισμού

·      Επιτροπή προγραμμάτων σπουδών

·      Ενημέρωση των ιστοσελίδων της ΜΟΔΙΠ (προβάλλοντας τα θετικά σημεία του κάθε πανεπιστημίου)

·      ΜΟΔΙΠ – ΟΜΕΑ  στενή συνεργασία

Προτάσεις προς την ΑΔΙΠ και το Υπουργείο

·      Να λαμβάνονται υπόψη από την ΑΔΙΠ οι προτάσεις των Πανεπιστημίων και στη συνέχεια να μεταφέρονται αυτές στο Υπουργείο

·      Σταθερότητα στη χρηματοδότηση

·      Χρηματοδότηση από το Υπουργείο για την αξιολόγηση και μάλιστα να υπολογίζεατι μέσα στον προϋπολογισμό

·      Ενημέρωση έγκαιρη των Τμημάτων για τις εξωτερικές αξιολογήσεις και συμμετοχή στο ποιοί θα είναι οι αξιολογητές και η ποιότητά τους

·      Αρχή πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών βάση προτύπων (benchmarks)

·      Καλοί μισθοί, γιατί υπάρχει διαρροή επιστημόνων στο εξωτερικό

·      Θέσεις για τους νέους, γιατί υπάρχει διαρροή προς το εξωτερικό

·      Συνέχιση των ηλεκτρονικών βιβλιοθηκών σε όλα τα Πανεπιστήμια

·       Κάλυψη της έλλειψης τεχνικού προσωπικού

·      Ενίσχυση των γραφείων σταδιοδρομίας και συστηματική παρακολούθηση της σταδιοδρομίας των αποφοίτων

·      Όχι με βάση το μηχανογραφικό δελτίο η επιλογή των  φοιτητών στα Τμήματα/Σχολές των διαφόρων Ιδρυμάτων

·      Να λαμβάνονται υπόψη τα σοβαρά θέματα υγείας των φοιτητών και να υπάρχει πολιτική στα διάφορα Ιδρύματα για την αντιμετώπισή τους

Προτάσεις για τη διδασκαλία

·      Υπεύθυνη ομάδα προγράμματος σπουδών για ένα σωστό και ολοκληρωμένο πρόγραμμα

·      Ενεργός και συνεργατική μάθηση

·      Η μάθηση πρέπει να γίνεται επαγγελματικά και λαμβάνοντας υπόψη το μέλλον

·      Η μάθηση πρέπει να καλύπτει και δεξιότητες

·      Έλεγχος των δεξιοτήτων των φοιτητών [Επίπεδο (8 ΠΠ)]

·      Πρέπει να εξηγείται ο τρόπος εξετάσεων και να περιγράφονται τα κριτηρία αξιολόγησης

·      Η αξιολόγηση δεν πρέπει να στηρίζεται μόνο σε θετικιστικά πρότυπα. Τα κριτήρια να διαφοροποιούνται ανάλογα με τις επιδιώξεις

·      Η εξέταση δεν πρέπει ποτέ να γίνεται από ένα διδάσκοντα

·      Οι διδάσκοντες πρέπει να είναι υψηλού επιπέδου και να συμπεριφέρονται με κριτικό πνεύμα

·      Επαναφορά των προαπαιτούμενων μαθημάτων

·      Βιντεοσκόπηση μαθημάτων αλλά και υποχρεωτική παρακολούθηση

·      Κέντρο εκμάθησης και διδασκαλίας (βελτίωση διδασκαλίας των διδασκόντων από ειδικούς (ευκολότερη όταν υπάρχουν οι διαλέξεις  videoσκοπημένες)

·      Είναι απαραίτητη η συμμετοχή των φοιτητών σε όλες τις φάσεις της εκπαίδευσης

·      Σύμβουλοι σπουδών - υποστήριξη πρωτοετών

·      Είναι απαραίτητη η συμμετοχή και των αποφοίτων στο πρόγραμμα σπουδών

·      Κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων μέσα από την ποιότητα

·      Διεθνοποίηση: Ξενόγλωσσα μαθήματα στο προπτυχιακό και μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών

·      Εσωτερικό Erasmus

Προτάσεις για τις επιτροπές εξωτερικής αξιολόγησης

·      Συμμετοχή φοιτητών στην επιτροπή εξωτερικής αξιολόγησης

·      Άλλο ο έλεγχος διασφάλισης ποιότητας και άλλο η πιστοποίηση (accreditation)

·      Εκθέσεις εξωτερικής αξιολόγησης: Ουσία – όχι ποσότητα

·      SWOT αναλύσεις

·      Οι σύλλογοι φοιτητών να αποφασίζουν ποιοί θα συμμετέχουν και σε ποιά επιτροπή.

Δείκτες

·      Δείκτες ικανοποίησης σε:

§  Εκπαιδευτικό επίπεδο

§  Διοικητικό επίπεδο

§  Υποδομές

§  Βιβλιοθήκες, Υποστήριξης τεχνολογικών υπηρεσιών

·      Βιβλιομετρικές αναφορές στην έρευνα.  Η αποδοτικότητα της αξιολόγησης έχει μεγάλη σημασία.  Αυτή είναι ξεκάθαρη και διαφανής στον τομέα του ερευνητικού έργου που γίνεται με βιβλιομετρικές μεθόδους.  Πρέπει να χρησιμοποιούνται πολλοί δείκτες και μάλιστα σταθμισμένοι

·      Αναλογία μελών ΔΕΠ/φοιτητές

·      Η ηλικιακή κατάταξη των μελών ΔΕΠ και διοικητικών  πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στις νέες προσλήψεις και στο 1:10 της κυβέρνησης.

·      Αριθμός ανταλλαγών φοιτητών (ERASMUS)

·      Αριθμός ανταλλαγών μελών ΔΕΠ

·      Αριθμός ανταλλαγών διοικητικής φύσης

·      Ανταπόκριση στις κοινωνικές ανάγκες

·      Διασύνδεση με επιχειρήσεις μέσω πρακτικής άσκησης

·      Συνεργασίες ερευνητικές με επιχειρήσεις

·      Απορροφητικότητα των αποφοίτων και πού;

·      Λήψη της γνώμης των επαγγελματιών και  δασκάλων

·      Αποτελεσματικότητα των εγκαταστάσεων και υποδομών

·      Αριθμός φοιτητών/ Μεταπτυχιακό πρόγραμμα

·      Έτη απόκτησης του πτυχίου (μέση διάρκεια σπουδών)

·      Μέσος όρος βαθμολογίας στο πτυχίο (5ετία)

·      Ανάλυση κατανομής της βαθμολογίας στο πτυχίο (5ετία)

Ανάλυση δεικτών και συστήματα αξιολόγησης

Χρειάζεται :

·      Αποτύπωση – καταγραφή διεργασιών

·      Διάγραμμα ροής/ διεργασίας και εργαλεία ποιότητας π.χ. αίτηση φοιτητή για έκδοση πιστοποιητικού

·      Ερωτηματολόγια ικανοποίησης από φοιτητές και μέλη ΔΕΠ

·      Σημαντικότητα παραγόντων για τη βελτίωση των υπηρεσιών

·      Συναρτήσεις ικανοποίησης

·      Βάρη κριτηρίων

·      Δείκτες ικανότητας (π.χ. υποδομές)

·      Διάγραμμα Δράσης

·      Διάγραμμα βελτίωσης

Συνεργασία και σύμπραξη μεταξύ των ιδρυματων

·      Στα προγράμματα σπουδών (τί σημαίνουν τετραετείς, πενταετείς και εξαετείς σπουδές;)

·      Στην έρευνα

·      Στην επισήμανση προβλημάτων και ελλείψεων και σε τυχόν λύσεις, στην αντιμετώπιση πληθώρας ερωτημάτων που αφορούν όλα τα ιδρύματα (π.χ. αιώνιοι φοιτητές, προαπαιτούμενα μαθήματα, υποχρεωτικές παρακολουθήσεις)

·      Στην εναρμόνιση σε σχέση με τις πιστωτικές μονάδες και τον τρόπο της αναβαθμολόγησης, όταν οι φοιτητές έρχονται από το εξωτερικό.  Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο φόρτος εργασίας των φοιτητών και τα μαθησιακά αποτελέσματα

·      Εναρμόνιση με το (ECTS) grading στα πτυχία.  Κατάταξη της βαθμολογίας. Απαλλαγή από τη χρήση των διδακτικών μονάδων και τη λήψη του πτυχίου βάσει της βαρύτητάς τους

·      Κριτήρια κοινά για την αξιολόγηση  σχετικών επιστημών

·      Κατάρτιση προτύπων στα ομοειδή Τμήματα (benchmarks)

·      Συγχρονισμός της μηχανογράφησης στο επίπεδο σπουδών και του παραγόμενου έργου από τα μέλη ΔΕΠ, τους συνεργάτες και τους αποφοίτους. Καλό θα ήταν όλο το έργο να καταγράφεται στο Εθνικό Καταθετήριο των Βιβλιοθηκών

Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων

·      Η καλλιέργεια της επιστήμης και της γνώσης αποβλέπει στην ολοκλήρωση του επιστήμονα

·      Ακαδημαϊκή ελευθερία και τρίγωνο της γνώσης, έρευνας και καινοτομίας

·      Τα ΑΕΙ οφείλουν να επαναπροσδιορίσουν τα προγράμματα σπουδών με σκοπό την ανάγκη συνεχούς δια βίου εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης και να διασφαλίσουν τον ακαδημαϊκό χαρακτήρα ανοικτής διδασκαλίας, στο οποίο δίνεται πιστοποιητικό γνώσεων στο τέλος των σπουδών (263.000.000 θα έχουν  δοθεί τέτοια πιστοποιητικά το 2025).

·      Ο καθορισμός πλαισίων προσόντων συνεπώς έχει μεγάλη σημασία. Η συμβατική θεώρηση της μάθησης πρέπει να ακολουθείται από δεξιότητες και ικανότητες από την προσχολική μέχρι και τη διδακτορική διατριβή.

·      Θέσπιση εθνικού πλαισίου προσόντων

·      Σχέσεις ανάμεσα στην εκπαίδευση- κατάρτιση- αγορά εργασίας

·      Αρμόδιοι φορείς να πιστοποιούν τα μαθησιακά αποτελέσματα (γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες)

·      Υπό έλεγχο τα επαγγελματικά προσόντα και η άσκηση επαγγέλματος

διεθνεισ Κατατάξεις

·      Διαφορές κατατάξεων (φιλοσοφικές, επικοινωνιακής ανάλυσης)

·      Κάθε μία χρησιμοποιεί άλλα κριτήρια και πολλές φορές γίνονται κατατάξεις σε ομοειδείς επιστήμες αλλά συνήθως αυτές αναφέρονται σε Ιδρύματα

·      Χρειάζεται η χρησιμοποίηση πολλών κριτηρίων σταθμισμένων.  Βαρύτητα στα κριτήρια μπορεί να οδηγήσει σε γενικότερες εκτιμήσεις

ΑΔΙΠ

·      Συνεργασία  ΜΟΔΙΠ-ΑΔΙΠ

·      Συνεργασία μεταξύ των ΜΟΔΙΠ (Δίκτυο ΜΟΔΙΠ)

·      Πληροφοριακά συστήματα να βασίζονται σε λογισμικά ανοιχτής αρχιτεκτονικής που να έχουν ως σκοπό την υποστήριξη και τη λήψη αποφάσεων

Πληροφοριακά συστήματα

·      Συστήματα διαχείρισης λειτουργικών διαδικασιών, βάσει σχεδίων (στρατηγική, σχεδιασμός, εφαρμογή, εκτέλεση)

·      Αρχιτεκτονική πληροφοριακών συστημάτων

·      Ανάλυση των δεδομένων με διεθνή πακέτα

·      Έλεγχος της αποτελεσματικότητας των εφαρμογών. Εξωτερική αξιολόγηση για τα συστήματα
(Συντάκτρια η καθ. Μαρία Λαζαρίδου, Τμήμα Βιολογίας ΑΠΘ)