http://psaltiri.blogspot.com/2010/08/blog-post_6898.html
Αποκλειστική συνέντευξη της Αντιπρυτάνεως του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στον αρχισυντάκτη μας κ. Χαραλάμπη Καραπάνο
Θα μπορουσαμε ευθαρσώς να πούμε ότι ίσως είναι ένα μικρό θαύμα η εκπροσώπηση στο κορυφαίο διοικητικό ακαδημαικό σχήμα του πανεπιστημίου στην Ελλάδα της θεολογικής σχολής. Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης όμως πραγματώθηκε στα τέλη του Μαίου η εκλογή πρυτανικού σχήματος στο οποίο συμμετέχει ως αντιπρύτανις η εκλεκτή καθηγήτρια δογματικής του τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Α.Θ.Π κ. Δέσπω Λιάλιου.
Η εκλογή αυτή μπορεί να είναι ελπιδοφόρα για κάθε χριστιανό αλλά ειδικά για το γράφοντα είναι συγκινητική, ιδιαίτερης σημασίας και προσδοκίας για ένα ποιοτικό ανοιχτό πανεπιστήμιο καθώς, γνωρίζει προσωπικά τον «άνθρωπο» αλλά και την ακαδημαϊκό Δέσπω Λιάλιου.
Κυρία Λιάλιου, κυρία αντιπρύτανις, καλώς σας βρήκαμε!
- Αγαπητέ μου Χάρη, καλώς ανταμωθήκαμε και δημοσίως!
Το Σχήμα, το οποίο κέρδισε την εκλογές για την ανάδειξη πρυτανικών αρχών στο Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο, το σχήμα σας, τιτλοφορείται “Το Δημόσιο Πανεπιστήμιο επιμένει Ακαδημαϊκά”, τι μπορεί να σημαίνει για έναν νέο άνθρωπο, για ένα φοιτητή ή σπουδαστή αυτός ο τίτλος?
- Δώσαμε αυτόν τον τίτλο στο σχήμα μας, εκφράζοντας περισσότερο τη στάση ζωής μας έναντι της παιδείας, ως κοινού αγαθού, επομένως κοινωνικού, όλων των ελλήνων πολιτών, αλλά και των ομογενών δεύτερης, τρίτης και τέταρτης γενιάς, που έρχονται απ’ όλο τον κόσμο για να σπουδάσουν στο πανεπιστήμιο τις ανθρωπιστικές επιστήμες, ελληνική γλώσσα και πολιτισμό και θεολογία. Επιμένουμε στο δημόσιο πανεπιστήμιο, γιατί είναι, ίσως, ο μόνος δρόμος, που μέσω της παιδείας, είναι δυνατόν να αίρονται οι κάθε είδους ανισότητες και κοινωνικές συμβάσεις, ένας δρόμος δημιουργίας κατά τις δυνατότητες του ανθρώπου, ανεξάρτητα από καταγωγή και οικονομική κατάσταση, ή ακόμη και πιθανή διαπλοκή του όποιου συστήματος. Η παιδεία για όλους, όπως και η υγεία, είναι θέμα δημοκρατίας, είναι πράγματα που καταστατικά κρίνουν τον πολιτισμό μιας κοινωνίας, εντέλει τη φιλογένειά μας.
Αν σας ζητούσαμε να ιεραρχήσετε κατά τη γνώμη σας τις πρωτοβουλίες που είναι απαραίτητες να ληφθούν για να επιμείνει ακαδημαϊκά το Δημόσιο πανεπιστήμιο, ποιες θα ήταν αυτές?
- Ποιότητα στην εκπαίδευση των φοιτητών και υποστήριξη της έρευνας των υποψ. διδακτόρων και των νεοτέρων συναδέλφων, κατά τις ικανότητές τους και μόνο, ώστε να μπορούν να είναι παρόντες στα δρώμενα της διεθνούς ακαδημαϊκής κοινότητας.
Στο εξωτερικό υπάρχει ένα συμβολικό αντίτιμο για την στέγαση των φοιτητών, λειτουργικές βιβλιοθήκες και η δυνατότητα κάποιου δανείου για τους φοιτητές, έτσι ώστε όλοι να μπορούν νε μεταλάβουν της ανώτατης εκπαιδεύσεως. Τί πιστεύετε ότι μπορούμε και οφείλουμε να υιοθετήσουμε από τα πρότυπα του εξωτερικού, έτσι ώστε να μην είναι το ελληνικό πανεπιστήμιο « πανεπιστήμιο δύο ταχυτήτων» ?
- Ένα- ένα τα θέματα. α) Τα πανεπιστήμια στο εξωτερικό δεν εξασφαλίζουν στέγη για όλους τους φοιτητές στις φοιτητικές εστίες τους και το αντίτιμο δεν είναι καθόλου συμβολικό, γιατί κατά μέσο όρο φτάνει στα 350 με 400 ευρώ, ενώ στην Ελλάδα οι εστιακοί φοιτητές πληρώνουν 50 με 60 ευρώ, και κάποιοι «επινοικιάζουν» τη θέση τους. Οι φοιτητικές εστίες ανήκουν σε υπηρεσία εκτός Πανεπιστημίου και αποτελούν «άβατο» για όποιο έλεγχο, είναι μία μικρογραφία της νεοελληνικής-μεταπολιτευτικής αυθαιρεσίας. Έχει αφεθεί στη μοίρα της η φοιτητική στεγαστική μέριμνα ως προς τις υπάρχουσες υποδομές και δεν βλέπω και καμιά προοπτική, γιατί η πολιτεία, η εκάστοτε κυβερνώσα πολιτεία, με τους πειραματισμούς της μας δείχνει ότι η νεολαία τής είναι βάρος. Την ενδιαφέρει κάθε φορά το παραταξιακό κομμάτι της νεολαίας με τον απίθανο παραγοντισμό του. β) Την τελευταία δεκαετία έχουν οργανωθεί κάποιες από τις βιβλιοθήκες μας, όμως έγιναν και ουκ ολίγες άστοχες ενέργειες, γιατί δεν υπάρχει ένας κεντρικός σχεδιασμός και βιβλιοθηκονομική αγωγή. Εδώ υπάρχει κοσμήτορας, που άλλαξε τους βιβλιοστάτες της βιβλιοθήκης, με δαπάνες, βέβαια, του Πανεπιστημίου, και κάρφωσε επιγραφή για καταγραφή «αιώνια» της ενέργειάς του, ώστε να τον ανακηρύξουμε εθνικό ευεργέτη... Έχουμε σε κάθε τμήμα, ακόμη και σε τομείς και εργαστήρια βιβλιοθήκες, όπου υποαπασχολούνται κάποιοι διεκπεραιωτές υπάλληλοι, χωρίς καμία βιβλιοθηκονομική γνώση, και είναι και τα μέλη ΔΕΠ, που θέλουν να έχουν τα βιβλία δίπλα τους, ή ακόμη στα γραφεία τους. Κι έχουμε τους φοιτητές να περνούν την ώρα τους γύρω από τα τραπεζάκια των φοιτητικών παρατάξεων- κάτι περιμένουν από κει..., ή στα κυλικεία κι όχι στις βιβλιοθήκες ή στην αίθουσα. Αν η διδασκαλία και οι εξετάσεις δεν γίνουν με βάση βιβλιογραφία και όχι με βάση ένα βιβλίο, γραμμένο μάλιστα από τον ίδιο το διδάσκοντα, ούτε παιδεία ούτε βιβλιοθήκες ούτε έρευνα μπορεί να έχουμε σύντομα. Ευτυχώς που σήμερα τα επιτεύγματα της ανθρωπότητας είναι προσβάσιμα με την ψηφιακή οργάνωση της πληροφορίας και αυτό είναι μια ελπίδα, ή η μόνη ελπίδα. Συνήθως η ζωή θεραπεύει το απόστημα και βλέπω να φτάνει η ώρα κατάργησης της αμαρτωλής ιστορίας συγγραμμάτων-συγγραφικών... Το δημόσιο πανεπιστήμιο εκεί πρέπει να επενδύσει, να κάνει δηλ. την πληροφορία προσβάσιμο αγαθό, ενισχύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την παιδεία, δηλ. τη δημοκρατία και την ισοπολιτεία. γ) Έρχομαι στα φοιτητικά δάνεια, που θα αποτελούσαν σημαντική βοήθεια για τους άπορους φοιτητές, ώστε να αρχίσουν ή να συνεχίσουν τις σπουδές τους. Δεν πιστεύω όμως ότι η πολιτεία έχει τη βούληση να ασχοληθεί σοβαρά με το πανεπιστήμιο, με το μέλλον αυτού του τόπου, στο πανεπιστήμιο εξάγει μόνο την κρίση της κοινωνίας, μία κοινωνία που βυθίστηκε στο «μέσον», το διαμεσολαβητικό χρηματισμό, τον παραγοντισμό, την υπερκατανάλωση και την ιδεολογική υποτέλεια. Η νεοελληνική κοινωνία με τους πολιτειακούς της παράγοντες μου θυμίζουν τον Πύργο του Κάφκα. Η κορυφή κι από κάτω οι υποτελείς και ο άτυχος γεωμέτρης Κωνσταντίνος, που προσπαθεί να προσεγγίσει το δούκα. Χάρη, Χάρη για μια χάρη...
Η θεολογική σχολή λοιπόν του ΑΘΠ έχει κατά κάποιον τρόπο την τιμητική της σε αυτή την κοσμογονία αλλαγής που μέλει να πραγματοποιηθεί στο Αριστοτέλειο καθώς αντίπρυτανις είναι μια καθηγήτρια της, ένας μέλος της οικόγενειάς της… Αν σας έλεγαν να επιλέξετε ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο και την Εκκλησία τι θα επιλέγατε?
- Απαντώ απερίφραστα ότι δεν μπορώ να απαντήσω σ’ ένα τέτοιο δίλημμα, γιατί βλέπω τη ζωή ενιαία, όπως ενιαία, με μία οικουμενική, από κτίσεως κόσμου, θέαση της ιστορίας της ανθρωπότητας και του κόσμου την έβλεπαν οι πατέρες της Εκκλησίας μας, γι’ αυτό υπήρξαν ασύλληπτα δημιουργικοί προς τα σύγχρονά τους κοινωνικά συμφραζόμενα και την ιστορία. Απαντώ, λοιπόν, εντέλει ευθέως ότι για μένα η Εκκλησία είναι το παν και δεν θέτω πλάι της κανένα μέγεθος.
Μπορεί η Εκκλησία να βρεί τρόπους συνεργασίας στο πλαίσιο της κοινωνίας των πολιτών με το Δημόσιο πανεπιστήμιο, προκειμένου να στηρίξει εθελοντικά πρωτοβουλίες για ευαίσθητα θέματα και κοινωνικές ομάδες?
- Στο πρόγραμμά μας έχουμε υπογραμμίσει την ανάγκη οργανώσεως του εθελοντισμού, γιατί είναι ένα αίτημα όλης της πανεπιστημιακής κοινότητας. Είναι ένα αίτημα αναζήτησης ενός οράματος συνοχής και αδελφοσύνης, που άτυπα το ασκούμε πολλοί, βάζοντας μάλιστα το χέρι στην τσέπη μας κι όχι στις τσέπες των άλλων. Δεν τρέφω όμως και πολλές ελπίδες για τις δυνατότητες των επίσημων φορέων της Εκκλησίας για έξοδο από τα όρια της ενορίας. Εδώ και είκοσι χρόνια που ζω στη Θεσσαλονίκη, χωρίς να αγνοώ τα των Αθηνών, είδαν κι είδαν τα μάτια μου κι άκουσαν απίστευτα πράγματα τα αυτιά μου. Λείπει η σοβαρή θεολογική παιδεία, η ακτημοσύνη, ο ταπεινός λόγος, ενώ κάνουν θραύση οι εκκλησιαστικές αυλές, οι αποκλεισμοί, οι ιδεοληψίες και ο ταυτισμός με την εξουσία και το παρασκήνιο. Φαντάσου, Χάρη, ότι εδώ κι ένα χρόνο προσπαθώ να μάθω, γιατί κόπηκε από την Εκκλησία της Ελλάδος η υποτροφία ενός άριστου υποψηφίου διδάκτορά μου, με αριστεία από το Α.Π.Θ., που σπούδαζε συμπληρωματικά στο Στρασβούργο... Δεν είμαι άνθρωπος του «συστήματος», γι’ αυτό αμφιβάλλω για τους ανθρώπους εκτός του Πανεπιστημίου, δεν μπορώ να παρακολουθήσω τη λογική, τα οράματα και τις ενέργειές τους. Ψηθυρίστηκαν κατά την προεκλογική πρυτανική περίοδο, όσα είχα ακούσει κατά την υποψηφιότητά μου ως λέκτορας, κατά τεκμήριο από τους ίδιους ανθρώπους που έχουν αλλάξει, χωρίς αιδώ, μέσα στο χρόνο κατ’ αναλογία των εν εξουσία όντων κι ενέπλεξαν ακόμη και το Οικουμενικό Πατριαρχείο...
Ανήκετε πνευματικά σε μια εκ των Μητροπόλεων των Νέων Χωρών που πνευματικά υπάγονται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Τι ακριβώς είναι για σας το Οικουμενικό Πατριαρχείο?
- Το σημαντικότερο είναι ότι προέρχομαι από Μητρόπολη των Νέων Χωρών και είχα τη μοναδική ευλογία να ζήσω κοντά στο μακαριστό Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης Διονύσιο Ψαριανό και την οικογένεια της αδελφής του στην Κοζάνη. Στη Μητρόπολη υπήρχε το κρεβάτι του Πατριάρχη Αθηναγόρα 2, 40 μέτρα, ειδική παραγγελία, όπου κοιμήθηκε ο Πατριάρχης όταν είχε έλθει στην Κοζάνη το 1963. Όταν ανεβαίναμε, λοιπόν, στη βιβλιοθήκη του Δεσπότη- βρίσκεται τώρα στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Κοζάνης, όπως όλες οι βιβλιοθήκες των μητροπολιτών της Κοζάνης- κάναμε μετάνοια μπρος στο κρεβάτι του Αθηναγόρα, κι ύστερα μπαίναμε στη βιβλιοθήκη. Ο Διονύσιος μου έμαθε τί σήμαινε το Οικουμενικό Πατριαρχείο για την Εκκλησία, σε μία εποχή, αρχές δεκαετίας του ’70, που η Ελλάδα ζούσε μόνο το μετεμφύλιο παραλογισμό. Ερευνητικά διαμορφώθηκα στο εξωτερικό στις εκκλησιαστικές κοινότητες των Μητροπόλεων του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Έμαθα για τις εκκλησιαστικές δικαιοδοσίες φοιτήτρια στη Θεολογική Σχολή και θεολογικά και εκκλησιολογικά αμφιβάλλω για την αναγκαιότητα υπάρξεως της Εκκλησίας της Ελλάδος, μιας «εθνικής»-επαρχιακής Εκκλησίας. Οι εθνικές εκκλησίες είναι η τραγωδία των Ορθοδόξων, γιατί είναι αποτελέσμα του εθνοφυλετισμού και των πάσης φύσεως εθνικισμών, που ξερίζωσαν ανθρώπους από την πατρογονική τους γη και δίχασαν τους λαούς της Βαλκανικής, με καταστροφή μνημείων πολιτισμού και ζωής παγκόσμιας κληρονομιάς. Καταλαβαίνεις, Χάρη, γιατί για μένα Εκκλησία σημαίνει Οικουμενικό Πατριαρχείο και Οικουμενικό Πατριαρχείο σημαίνει Εκκλησία που εκτείνεται στην Οικουμένη. Με το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχω την αίσθηση ότι αγκαλιάζω όλο τον κόσμο.
Ως χριστιανή και μάλιστα ακαδημαικός θεολόγος φαντάζομαι θα έχετε ιδιαίτερη άποψη για το ζήτημα της Χάλκης και τον αγώνα που κάνει ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ.
- Κατανοώ πλήρως τον αγώνα του Οικουμενικού Πατριάρχη, γιατί είναι ένας άνθρωπος θεολογικής-εκκλησιαστικής, και όχι μόνο, παιδείας. Διασώζει στους δύσκολους καιρούς μας την εκκλησιαστική παράδοση πράξης και λόγου, τη στιγμή που οι εν Ελλάδι ασχολούνται με αγοραπωλησίες οικοπέδων, παράκτιες εταιρείες και μητροπολιτικά μέγαρα.
Πιστεύετε ότι στο πανεπίστημιο «χωράει» ο δημοκρατικός διάλογος για την επίλυση προβλημάτων?
- Είναι ο μόνος τρόπος, και η ψήφος των πλειόνων, όπως μας τη δίδαξαν η αρχαία πόλη και η συνοδική πράξη της Εκκλησίας. Το πανεπιστήμιο είναι ο κατ’ εξοχήν χώρος της δημοκρατίας, γιατί παραμένει χώρος ελεύθερης έκφρασης είτε μέσω των συλλογικών οργάνων είτε με την ατομική έκφραση του καθενός μας. Η παιδεία είναι ελευθερία και η δύναμή της είναι ακαταγώνιστη. Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει, που λέει και η παροιμία.
Το ίδιο θεωρείτε ισχύει και μεταξύ των διαφόρων εκκλησιών και δογμάτων?
- Ασφαλώς, αν μας ενδιαφέρει ο άνθρωπος, δεν μπορεί παρά να διαλεγόμαστε. Ο λόγος είναι το ιδιάζον χαρακτηριστικό του ανθρώπου και αυτόν οφείλουμε να εξαντλούμε κατά τα αίτια και τα αιτιατά.
Σας ευχαριστούμε θερμά για την ευκαιρία να συνομιλήσουμε και να εκθέσετε τις απόψεις σας μέσω του περιοδικού μας. Καλή δύναμη από καρδιάς!
- Κι εγώ σ’ ευχαριστώ, Χάρη μου, και εύχομαι να είσαι πάντα δημιουργικός.
Posted by ΤΟ ΨΑΛΤΗΡΙ at 8:32 π.μ. Δευτέρα, 16 Αυγούστου 2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου