Κυριακὴ τοῦ Τελώνου καὶ Φαρισαίου (ἄρχεται τὸ Τριῴδιον), ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ´ ΛΟΥΚΑ, Ἄθλησις τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Τρύφωνος, 1η Φεβρουαρίου 2026, (17/2/2019), (Αριθμ. 1Γ[1])
Τὸ Μυστήριο τῆς Θείας Οἰκονομίας κατὰ τὰ Ἀναγνώσματα τῆς Κυριακῆς καί τινων ἑορτῶν
Δέσπω Ἀθ. Λιάλιου, Α.Π.Θ.
Α. 1. Με την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου επανέρχονται τα Αναγνώσματα από το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο, των οποίων η ανάγνωση ολοκληρώνεται την επόμενη Κυριακή του Ασώτου, ΙΖ´ Λουκά. Συγχρόνως με την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου αρχίζει η περίοδος του Τριωδίου, κατά την οποία τα κατά Κυριακήν Ευαγγελικά Αναγνώσματα είναι, μετά τη διαμόρφωση του ενιαύσιου εορτολογίου, αυστηρά καθορισμένα. Το ίδιο ισχύει και για την περίοδο που θα ακολουθήσει, αυτήν του Πεντηκοσταρίου. Να σημειωθεί ότι η ανάγνωση του Κατά Μάρκον Ευαγγελίου αρχίζει κατά τις καθημερινές μετά την εορτή της Συλλήψεως της Θεοτόκου, 9 Δεκεμβρίου, ή την Κυριακή Ι´ Λουκά, και διατρέχει την περίοδο μέχρι την Κυριακή ΙΖ´ Λουκά, ενώ χαρακτηρίζει εν πολλοίς την περίοδο του Τριωδίου κατά Σάββατα και Κυριακές, πράγμα που σημαίνει ότι αρχικά η ανάγνωση του Κατά Μάρκον Ευαγγελίου ακολουθούσε εκείνην του Κατά Λουκάν. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για μία αλληλοπεριχώρηση των τριών Ευαγγελίων κατά την περίοδο μετά την εορτή της Συλλήψεως της Θεοτόκου μέχρι και την αρχή του Τριωδίου με ανάγνωση οπωσδήποτε του α´ κεφαλαίου του Κατά Μάρκον Ευαγγελίου, εάν συμπέσει Κυριακή μεταξύ Περιτομής του Χριστού και Φώτων.
2. Σύμφωνα με το Συναξάριο του Τριωδίου, συνταχθέν από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Άγιο Κάλλιστο Ξανθόπουλο (δρα στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνα), ένα νηπτικό Πατέρα της Εκκλησίας που συνδυάζει με τρόπο θαυμαστό τη λειτουργική πράξη και μαρτυρία με την ησυχαστική-μοναστική και φιλόκαλη ησυχία και την Πατερική ερμηνευτική, η περίοδος του Τριωδίου συνιστά μία ενότητα, που ουσιαστικώς συνοψίζει ακόμη και το Πεντηκοστάριο εκβάλλοντας σ᾽ αυτό: «Σκοπὸς μέντοι τοῖς ἁγίοις ἡμῶν Πατράσι διὰ τῆς βίβλου τοῦ Τριῳδίου παντὸς ἐν συντόμῳ τὸ πᾶν τῆς περὶ ἡμᾶς τοῦ Θεοῦ εὐεργεσίας ἐξ ἀρχῆς ἀναμνῆσαι, καὶ εἰς ὑπόμνησιν πᾶσιν ἐνθεῖναι ὅπως παρ᾽ αὐτοῦ πλασθέντες καὶ τὴν δοθεῖσαν πρὸς γυμνασίαν ἐντολὴν ἀθετήσαντες, τῆς τρυφῆς τοῦ Παραδείσου ἐξώσθημεν, καὶ ἐπερρίφθημεν φθόνῳ τοῦ ἀρχεκάκου ὄφεος καὶ ἐχθροῦ, καταβληθέντος δι᾽ ἔπαρσιν καὶ ὅπως ἐμένομεν ἀπερριμένοι τῶν ἀγαθῶν, καὶ ὑπὸ τοῦ διαβόλου ἀγόμενοι· ὅπως τε ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καὶ Λόγος, σπλάχνοις οἰκείοις παθών, κλίνας οὐρανοὺς κατέβη, καὶ Παρθένον ᾤκησε καὶ δι᾽ ἡμᾶς ἐγένετο ἄνθρωπος, καὶ διὰ τῆς κατ᾽ αὐτὸν πολιτείας, τὴν εἰς οὐρανοὺς ἄνοδον ἐνεφάνισε, διὰ ταπεινώσεως προηγουμένως, καὶ νηστείας, καὶ ἀποχῆς τῶν κακῶν, καὶ λοιπῶν αὐτοῦ πράξεων· ὅπως τε ἔπαθε καὶ ἀνέστη, καὶ εἰς οὐρανοὺς ἀνελήλυθεν αὖθις, καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἐξαπέστειλε τοῖς Ἁγίοις αὐτοῦ Μαθηταῖς καὶ Ἀποστόλοις καὶ ὅπως Υἱὸς Θεοῦ, καὶ Θεὸς τέλειος παρὰ τούτων κατὰ πάντα ἀνεκηρύχθη· τί τε αὖθις οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι διὰ τῆς χάριτος τοῦ Παναγίου ἐνήργησαν Πνεύματος· ὅτι τοὺς ἐκ περάτων ἁγίους πάντας ἐν ταυτῷ συνηγάγοντο διὰ τοῦ κηρύγματος, ἀναπληρώσαντας τὸν ἄνω κόσμον, ὃ δὴ καὶ σκοπὸς ἦν ἀρχῆθεν τῷ Κτίσαντι. Ἀλλ᾽ ἐν τούτοις μὲν ὁ τοῦ Τριῳδίου σκοπός».
3. α. Αυτή η σύνοψη του Τριωδίου, που είναι ουσιαστικά μία συνόψιση των γεγονότων του Μυστηρίου της Θείας Οικονομίας, φαίνεται να βρίσκεται σε ερμηνευτικὴ συμφωνία με την Ἔκδοση ἀκριβὴ τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού και ειδικότερα την παράγραφο Δ. 13(86) Περὶ τῶν ἁγίων καὶ ἀχράντων τοῦ Κυρίου μυστηρίων σε συνδυασμό με το Σύμβολο της Πίστεως, το οποίο είναι συνοδική συνόψιση του Μυστηρίου της Θείας Οικονομίας στο μυστήριο του βαπτίσματος και της Θείας Ευχαριστίας του Προαιωνίου Λόγου του Θεού Πατρός, ασάρκως, ενσάρκως και Πνευματικώς ορωμένου και μετεχομένου προς συναγωγή και εκκλησιασμό του σύμπαντος κόσμου ἀρχῆθεν. Η όλη έκθεση αυτής της ενότητος ανήκει στην Αποστολική κοινότητα και τις πρώτες εκκλησιαστικές κοινότητες ακόμη και κατά την καταγραφή των Αγίων Πατέρων Αθανασίου και Κυρίλλου Αλεξανδρείας.
β. Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότερες Καταβασίες είναι της περιόδου του Τριωδίου και του Πεντηκοσταρίου, ενώ οι Καταβασίες της Θεοτόκου «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου, καὶ πληρωθήσεται Πνεύματος» ενώνουν τα γεγονότα της Υπαπαντής με τον Ευαγγελισμό, διατρέχοντας με τροποποιήσεις αναλόγως της εορτής όλο το έτος. Χαρακτηριστικό της ενότητος Τριωδίου και Πεντηκοσταρίου, ως αναμνήσεως του Μυστηρίου της Θείας Οικονομίας, είναι η ανύμνηση: «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν Ἅγιον, Κύριον, Ἰησοῦν τὸν μόνον ἀναμάρτητον. Τὸν Σταυρόν σου, Χριστέ, προσκυνοῦμεν, καὶ τὴν ἁγίαν σου Ἀνάστασιν ὑμνοῦμεν καὶ δοξάζομεν. Σὺ γὰρ εἶ Θεὸς ἡμῶν, ἐκτὸς σοῦ ἄλλον οὐκ οἴδαμεν, τὸ ὄνομά σου ὀνομάζομεν. Δεῦτε πάντες οἱ πιστοί, προσκυνήσωμεν τὴν τοῦ Χριστοῦ ἁγίαν Ἀνάστασιν. Ἰδοὺ γὰρ ἦλθε διὰ τοῦ Σταυροῦ, χαρὰ ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ. Διὰ παντὸς εὐλογοῦντες τὸν Κύριον, ὑμνοῦμεν τὴν Ἀνάστασιν αὐτοῦ· Σταυρὸν γὰρ ὑπομείνας δι᾽ ἡμᾶς, θανάτῳ θάνατον ὤλεσεν», η οποία λέγεται μετά το Εωθινό Ευαγγέλιο καθόλη την περίοδο Τριωδίου και Πεντηκοσταρίου, σαφώς σταυροαναστάσιμου περιεχομένου. Η ενότητα των δύο περιόδων συνδέεται εμφανέστατα και με τα δύο Σάββατα των ψυχών, ήτοι του Ψυχοσάββατου προ της Κυριακής των Απόκρεω και αυτού προ της Πεντηκοστής.
γ. Η ενότητα Τεσσαρακοστής και Πεντηκοστής, ή Τριωδίου και Πεντηκοσταρίου, ήδη σε υμνολογική κορύφωση κατά την εποχή του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, δεν ήταν άγνωστη στη ζωή της Εκκλησίας πολύ ενωρίτερα, ιδίως στην Εκκλησία της Αλεξανδρείας με πρωταγωνιστές τους Αγίους Αθανάσιο και Κύριλλο, καθώς ο μεν πρώτος ομιλεί σαφώς για την Αγία Τεσσαρακοστή, ενώ ο Άγιος Κύριλλος, που έχει ερμηνευτικό του άξονα επίσης το Σύμβολο της Πίστεως, ευρισκόμενος στην ανάγκη να αντιμετωπίσει την πρόκληση περί του έργου του Ενανθρωπήσαντος Λόγου ως χάριτι ευεργεσία, κάνει ρητή αναφορά στην ενότητα των δύο περιόδων και τη διάκριση του έργου του Ενανθρωπήσαντος Λόγου και του Αγίου Πνεύματος[1].
Β. 1.Το Αποστολικό Ανάγνωσμα της σημερινής Κυριακής, μολονότι αρχίζει εφέτος το Τριώδιο, όπως και άλλες φορές και ενωρίτερα, είναι καθορισμένο ως του Μάρτυρος και κατά το Τυπικὸν τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας. Ὁ σήμερα εορταζόμενος Μάρτυρας Άγιος Τρύφωνας μαρτύρησε επί Δεκίου στη Νίκαια της Βιθυνίας, την πόλη που αργότερα θα συγκληθεί και η Α´ Οικουμενική Σύνοδος, σημαντικό οικονομικό κέντρο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, καταγόμενος από τη Λάμψακο, μία επίσης σημαντική πόλη στις παρυφές του Ελλησπόντου, από όπου μεταφέρθηκαν τα τίμια λείψανά του αργότερα στον πλησίον του Παλατίου Ναό του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, όπου ετελείτο και η σύναξη της εορτής.
2. α. Το Αποστολικό Ανάγνωσμα προέρχεται από το όγδοο κεφάλαιο της Προς Ρωμαίους Επιστολής αποτελώντας την κατακλείδα του. Είναι ένα απόσπασμα πολύ σημαντικό, γιατί με ένα δραματικό τρόπο, που προμηνύει το μαρτυρικό τέλος του συγγραφέα Απόστολου Παύλου στη Ρώμη, συντίθενται στο υπόβαθρο της Προς Ρωμαίους- ιδίως στο παρόν απόσπασμα- τρεις κόσμοι, ο Ισραήλ της Πεντατεύχου, της αιχμαλωσίας και των Ψαλμών, οι οποίοι Ψαλμοί υπήρξαν το κατεξοχήν βιβλίο της λατρευτικής πράξης του Ισραήλ, η εξουσία και ιδίως η αυτοκρατορική εξουσία (Ρωμαίοι, Έλληνες και Πάρθοι) και ο νέος εν Χριστώ Ισραήλ εν τω μυστηρίω της του Υιού Θείας Οικονομίας, του εν χάριτι ανακαινισμού του ανθρωπίνου γένους, των παθών, της Αναστάσεως και της εκ δεξιών του Πατρός καθέδρας.
β. Εάν το παρόν Αποστολικό Απόσπασμα εξετασθεί με μία αποκλειστικά καινοδιαθηκική λεκτική προσέγγιση,- γνωστή μας από τη Λουθηρανική παραδοχή- είναι φυσικό να προκύψουν απόλυτος, ή σχετικός προορισμός της δυτικής χριστιανοσύνης, συνεχής πάλη μεταξύ ενοχής και δικαιώσεως, Νόμου και χάριτος, λύτρωσης και σωτηρίας, συλλογικότητος και ατομικής εσχατολογικής αυτοπραγμάτωσης. Όμως, εξεταζόμενο το Ανάγνωσμα με βάση την ενότητα του μυστηρίου της δημιουργίας, την κλήση- πρόγνωση του Ισραήλ στο Σινά, τη βαβυλώνια αιχμαλωσία, τη μακκαβαϊκή- αποκαλυπτική περίοδο, τη λατρεία και ανάμνηση όλων των προφητικών γεγονότων, και τέλος την ένσαρκη Θ. Οικονόμία, τότε τα πάντα ενοποιούνται δικαιοσύνη, πίστη, σωτηρία, χάρη και βασιλεία του Τριαδικού Θεού, οπότε είτε μαρτύριο του αίματος, ή μαρτύριο του φιλόκαλου βίου είναι η αυτή πορεία του λαού του Θεού μετά πάντων των Αγίων εν Χριστώ Ιησού. Και δεν είναι τυχαίο ότι το Ανάγνωσμα αυτό αποτελεί ένα πρόπλασμα της βαπτιστήριας ομολογίας και εν συνεχεία ευρίσκεται και στο υπόβαθρο του Συμβόλου Πίστεως Νικαίας- Κωνσταντινουπόλεως.
Γ. 1. Το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα αποτελεί την πολύ γνωστή παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου. Πρόκειται για δύο αξιωματούχους του Ισραήλ. Οι Φαρισαίοι ήταν διδάσκαλοι του Μωσαϊκού Νόμου με μία τυπολατρική ερμηνεία και εφαρμογή του. Επανειλημμένα ο Χριστός τους έχει ελέγξει για τη στείρα τυπολατρεία και την προσπάθεια χειραγώγησης του πλήθους. Ο Φαρισαίος της παραβολής αντιπροσωπεύει ακριβώς αυτήν τη νοοτροπία, που οδηγεί στην αυτοδικαίωση και την έπαρση έναντι των άλλων ανθρώπων. Οι τελώνες ήταν γνωστή ομάδα στον Ελληνορωμαϊκό κόσμο, που λειτουργούσε διαμεσολαβητικά για την είσπραξη των φόρων. Στα χρόνια του Χριστού η Παλαιστίνη βρίσκεται υπό Ρωμαϊκή κατοχή, αναγνωρίζεται, όμως, η θρησκευτική οντότητα του Ισραήλ, και οι Εβραίοι απολαμβάνουν τη θρησκευτική τους αναγνώριση, ωστόσο είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν φόρο. Οι τελώνες αναλάμβαναν την είσπραξη των φόρων και, συνήθως, ήταν καταπιεστικοί και άδικοι στην προσπάθειά τους να προσπορισθούν όσο το δυνατόν μεγαλύτερα προσωπικά οφέλη, πράγμα που τους έκανε μισητούς. Οι δύο τύποι της παραβολής, που η νοοτροπία τους ήταν ευδιάκριτη από τον απλό λαό, παρουσιάζονται με διαφορετικό πρόσωπο από το Χριστό: Ο Φαρισαίος, ως εγωϊστής και υψηλόφρων, ενώ ο τελώνης μετανοών και ταπεινόφρων και εντέλει δικαιωμένος από το Χριστό.
2. Η παραβολή θα μπορούσε να ερμηνευθεί με ένα φαρισαϊκό ηθικιστικό τρόπο κατά το αντιθετικό ζεύγος υπερηφανείας και ταπεινοσύνης, ωστόσο η υμνολογία της εορτής είναι άκρως αναγωγική ως προς τη σημασία της εν σχέσει με το Μυστήριο της Θείας Οικονομίας. Ο προαναφερθείς Άγιος Κάλλιστος στο Συναξάριο του Τριωδίου λέγει ότι οι τρεις πρώτες εορτές του Τριωδίου, δηλαδή, του Τελώνου και του Φαρισαίου, του Ασώτου και της Δευτέρας Παρουσίας τέθηκαν «ὥσπερ τις προγυμνασία καὶ παρακίνησις», για να προετοιμασθούν οι χριστιανοί για τον πνευματικό αγώνα της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, προσδεχόμενοι τη χάρη της μετανοίας, η οποία είναι η αρχή της εν Χριστώ σωτηρίας. Δεν πρόκειται για την ταπείνωση ως θεωρητική αρετή αλλά για την κλήση μιμήσεως, ή ταυτισμού κατά χάρη με το έργο του Ενανθρωπήσαντος Υιού και Λόγου του Θεού, όπως ερμηνεύεται η παραβολή από την υμνολογία της εορτής, σύμφωνα με την οποία στον τρόπο των δύο προσώπων αντιστοιχεί η αποδοχή ή η άρνηση του μυστηρίου της Θείας Οικονομίας του Υιού και Λόγου του Θεού, ως συγκαταβάσεως, «κενώσεως» και οικονομικής ενσάρκου φανερώσεώς του στον κόσμο: «Ἀρίστην ἔδειξεν ὁδὸν ὑψώσεως τὴν ταπείνωσιν Λόγος, ταπεινωθείς, μέχρι καὶ μορφῆς δουλικῆς, ἣν ἐκμιμούμενος ἅπας, ἀνυψοῦται ταπεινούμενος», Ὠδὴ δ´ Τριωδίου, ἦχος πλ. β´, τροπάριο α´, και «Προέφης Δέσποτα, τοῖς μεγαλόφροσιν, ἀντιτάσσεσθαι πάντως, καὶ ταπεινοῖς, χάριν σὴν παρέχων Σωτήρ, ταπεινωθεῖσι νῦν ἡμῖν, τὴν σὴν χάριν ἐξαπόστειλον», Ὠδὴ δ´ Τριωδίου, ἦχος πλ. β´, τροπάριο δ´. Του αυτού περιεχομένου, με προδήλωση των σωτηρίων παθών και της Αναστάσεως, είναι το Εξαποστειλάριο του Τριωδίου, κατά το σταυραναστάσιμο χαρακτήρα της περιόδου, ἦχος β´: «Ὑψηγορίαν φύγωμεν, Φαρισαίου κακίστην, ταπείνωσιν δὲ μάθωμεν, τοῦ Τελώνου ἀρίστην, ἵν᾽ ὑψωθῶμεν βοῶντες, τῷ Θεῷ σὺν ἐκείνῳ· Ἱλάσθητι τοῖς δούλοις σου, ὁ τεχθεὶς ἐκ Παρθένου, Χριστὲ Σωτήρ, ἑκουσίως, καὶ Σταυρὸν ὑπομείνας, συνήγειρας τὸν κόσμον σου θεϊκῇ δυναστείᾳ». Εξάλλου, η αλαζονική συμπεριφορά δεν είναι μόνο αποστασία από το Θεό, αλλά οδηγεί στη διάρρηξη των σχέσεων και με τους άλλους ανθρώπους, γιατί εισάγει το φθοροποιό πάθος της προδοσίας και της κατακρίσεως: «Λιτὰς τῷ Κτίστῃ οἴκτου προσφέρωμεν, τελωνικάς, τὰς φαρισαϊκὰς ἐκτρεπόμενοι, ἀχαρίστους εὐχάς, μεγαλαύχους φωνάς, αἱ κατὰ τοῦ πλησίον, κρίσιν ἐπάγουσιν, ἵνα Θεὸν ἵλεων, καὶ φῶς ἐπισπασώμεθα», θ´ Ὠδὴ Τριωδίου, ἦχος πλ. β´, τροπάριο γ´.
Αποστολικό Ανάγνωσμα: Ῥωμ. η´, 28-39: «28 Οἴδαμεν δὲ ὅτι τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν, τοῖς κατὰ πρόθεσιν κλητοῖς οὖσιν· 29 ὅτι οὓς προέγνω, καὶ προώρισε συμμόρφους τῆς εἰκόνος τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν πρωτότοκον ἐν πολλοῖς ἀδελφοῖς· 30 οὓς δὲ προώρισε, τούτους καὶ ἐκάλεσε, καὶ οὓς ἐκάλεσε, τούτους καὶ ἐδικαίωσεν, οὓς δὲ ἐδικαίωσε, τούτους καὶ ἐδόξασε. 31 Τί οὖν ἐροῦμεν πρὸς ταῦτα; εἰ ὁ Θεὸς ὑπὲρ ἡμῶν, τίς καθ᾿ ἡμῶν; 32 ὅς γε τοῦ ἰδίου υἱοῦ οὐκ ἐφείσατο, ἀλλ᾿ ὑπὲρ ἡμῶν πάντων παρέδωκεν αὐτόν, πῶς οὐχὶ καὶ σὺν αὐτῷ τὰ πάντα ἡμῖν χαρίσεται; 33 τίς ἐγκαλέσει κατὰ ἐκλεκτῶν Θεοῦ; Θεὸς ὁ δικαιῶν· 34 τίς ὁ κατακρίνων; Χριστὸς ὁ ἀποθανών, μᾶλλον δὲ καὶ ἐγερθείς, ὃς καί ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ, ὃς καὶ ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἡμῶν. 35 τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; θλῖψις ἢ στενοχωρία ἢ διωγμὸς ἢ λιμὸς ἢ γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα; 36 καθὼς γέγραπται ὅτι ἕνεκά σου θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν· ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς. 37 ἀλλ᾿ ἐν τούτοις πᾶσιν ὑπερνικῶμεν διὰ τοῦ ἀγαπήσαντος ἡμᾶς. 38 πέπεισμαι γὰρ ὅτι οὔτε θάνατος οὔτε ζωὴ οὔτε ἄγγελοι οὔτε ἀρχαὶ οὔτε δυνάμεις οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε μέλλοντα 39 οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος οὔτε τις κτίσις ἑτέρα δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν».
Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Λουκ. ιη´, 10-14: «10 Ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. 11 ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο· ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· 12 νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι. 13 καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ᾽ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων· ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. 14 λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ γὰρ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται».
[1]. Εφαρμόζω την αρίθμηση σύμφωνα με την πρόταση του Αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας, όπως εκτίθεται εν συνεχεία περί Αγίας Τεσσαρακοστής και Πεντηκοστής.
[1]. «Ἀπαρχήν τινα τῆς ἀνθρώπων φύσεως προσάγων ἑαυτὸν τῷ Πατρί, ἀῤῥαβῶνα δὲ ὥσπερ ἡμῖν τῆς μελλούσης ἐλπίδος τὸ Πνεῦμα χαρίζεται, λέγων· «Λάβετε Πνεῦμα ἅγιον». Ταῦτα τῆς τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν σωτηρίας τὰ γνωρίσματα· ἐπὶ τούτοις αὐτὸν εὐεργέτην καὶ Σωτῆρα κηρύττομεν. Ἐπειδὴ δὲ διὰ τῶν ἔργων αὐτῶν προσήκει γνησίους εὑρίσκεσθαι, καὶ καλὴν διὰ τούτων ἀντιδιδόναι τῷ Δεσπότῃ τὴν ἀμοιβήν, ὑπακούσωμεν Παύλῳ λέγοντι· "Καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος, ἐπιτελοῦντες ἁγιωσύνην ἐν φόβῳ Θεοῦ". Οὕτω γάρ, οὕτω καθαρὰν τῷ Δεσπότῃ τὴν νηστείαν ἐπιτελέσομεν, ἀρχόμενοι μὲν τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπὸ πεντεκαιδεκάτης τοῦ Μεχὲρ μηνός· τῆς ἑβδομάδος δὲ τοῦ σωτηριώδους Πάθους ἀπὸ εἰκάδος τοῦ Φαρμενὼθ μηνός· περιλύοντες δὲ τὰς νηστείας τῇ πεμπτῇ καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ μηνός, κατὰ τὸ ἔθος, ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ ἕκτῃ καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ μηνὸς Φαμενώθ· συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς. Οὕτω γὰρ μετὰ τῶν ἁγίων τὴν τῶν οὐρανῶν βασιλείαν κληρονομήσομεν ἐν Χριστῷ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν». (Ὁμλίαι Ἑορταστικαί, ΛόγοςΑ´).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου